’t Houten Himeltsje.
Op zondag, 13 maart 1898 hield ds. Guillaume Anne v.d. Brugghen zijn laatste preek, de zgn. Namenpreek in ’t Houten Himeltsje aan de Prikkewei ( thans museumterrein It Damshûs ).

    ’t Houten Himeltsje.

Het beheer van deze polderkerk werd overgedragen aan zijn vrienden J.A. Cnossen, J.H. Jongsma en G. Schroor uit Beetsterzwaag en aan meester J. Smedink uit Beets.
Ds. H. Pos werd de opvolger van v.d. Brugghen ( lees verder de canon van december 2011 ).

Hervormde Kerk.
Hij was ook de grondlegger van de huidige Ned. Hervormde Kerk aan de Dorpsstraat. Bovendien was hij bevriend met baron van Pallandt, die de kosten van de kerk en pastorie financierde. Ook betaalde de baron de eerste evangelist Louw Hogebrink uit Drachten.

     Hervormde kerk in vroegere tijden met een skûtsje voor de wal.

In de huidige kerk bevindt zich een gedenksteen met de volgende tekst:
“1908. In aandenken aan Jonkvrouwe Cornelia Johanna Baronnesse van Lynden.
Geboren te ’s Gravenhage op 18 mei 1860; overleden te Neerijnen op 26 mei 1880, is dit gebouw gesticht voor Godsdienstige doeleinden ter vervanging van het houten Polderkerkje, gesticht door ds. G.A. van der Brugghen.
Toen predikant te Beetsterzwaag, Nij Beets en Olterterp, thans te Brussel”.

     Hervormde kerk met pastorie. 

Op 22 juni 1996 opende Jonkvrouwe E.A.H. Baronesse van Harinxma thoe Slooten van de Corneliastichting de nieuwbouw bij de Hervormde Kerk. Dit gebouw wordt gebruikt voor zondagsschool, kindernevendiensten en consistorie.

Gereformeerde kerk.
De “grootmoederkerk” voor de gereformeerde gemeente werd op 14 juni 1844 in Drachten gesticht. In 1893 ontstond uit deze kerk een zelfstandige gereformeerde kerk in Boornbergum. Nieuw Beets volgde in 1917 en op 17 september 1922 Beetsterzwaag.

Omstreeks 1915 woonden in Beets een aantal gereformeerde gezinnen, die hier in het uitgeveende en aangemaakte land (ondergronden) boer werden. Deze kleine groep was toen nog lid van de Gereformeerde kerk in Boornbergum. Deze afstand werd ’s zondags afgelegd langs de Moordsloot en over de oude Leppedijk.

In februari 1916 werd een financiële bijdrage aan de Beetster gereformeerde families gevraagd voor de stichting van een eigen kerkgebouw. De Beetsters hadden hiervoor toestemming nodig van de Boornbergumer geloofsgenoten, die wel met de voorstellen instemden. Helaas was een eigen kerkgebouw niet haalbaar.
Broeder Zwart aan de Dorpsstraat in Nieuw Beets stelde voor de preek van 50 personen een kamer van zijn boerderij beschikbaar op zondagmiddag. De eerste dienst werd geleid door ds. Dwarshuis uit Boornbergum.

     Geheel rechts de boerderij van “Broeder” Zwart waar de eerste diensten werden gehouden.

De gemeente groeide en groeide. Na enige tijd kwamen er zelfs 60 tot 70 personen naar de preek, die voortaan in de schuur werd gehouden. In de koude winter lukte dit niet; een nieuw kerkgebouw werd beslist noodzakelijk.

Voor een bedrag van ƒ 4784,00 werd het nieuwe kerkgebouw aanbesteed aan de timmerlieden O. v.d. Meer en Fokkema.

     De gereformeerde kerk met pastorie op de Prikkewei.

Op 20 september 1917 werd in een vergadering de nieuwe Gereformeerde gemeente in Nieuw Beets opgericht.
Ds. Fokkens van Boornbergum leidde op 10 november 1917 de eerste dienst in het nieuwe kerkgebouw aan de Prikkewei kerkgebouw.

Pastorie.
Naast de kerk werd de oude woning van de familie Mulder afgebroken. Op dit bouwterrein verrees in 1937 de nieuwe pastorie.

Voor de koster werd een dubbele woning achter de kerk gebouwd, die in 1970 weer werd afgebroken

Gedurende twintig jaar werd er gepreekt door gastvoorgangers. Pas in 1937 werd ds. Zijlstra als eerste predikant aan de Gereformeerde Kerk benoemd. Hij vertrok al weer in 1940.

In 2004 werd de Gereformeerde Kerk aan de Prikkewei gerestaureerd en verkleind tot de huidige ruimte door timmerbedrijf van der Molen.

     De huidige beheerderswoning met “De Rank”.

“Samen op weg” (SOW).
In 1962 werd met Pinksteren voor de eerste keer een gezamenlijk liturgische dienst gehouden. De jeugddienst vond plaats in 1964 samen met de Hervormden in de Gereformeerde Kerk.
Met “oud jaar”, tweede kerstdag, Pinksteren enz. werden er gezamenlijke diensten gehouden. Later stagneerde de samenwerking weer.
Er bestond alleen nog een gezamenlijke zondagsschool.

Ds. Oppelaar, die veel ervaring had met de samenwerking tussen de Hervormden en Gereformeerden, werd in 1983 beroepen aan de Hervormde Kerk. Onder zijn leiding hadden beide gemeenten in 1987 elkaar gevonden.
Vanaf 1992/1993 werd er wisselend “gekerkt”in beide kerkgebouwen.
Na jarenlang overleg gingen beide kerken in 2010 samen onder de vlag van de Protestantse Kerk Nederland (PKN). De gezamenlijke kerkdiensten vinden op zondag plaats in de Doarpsstrjitte-tsjerke.

     Recente foto van de huidige “Doarpstsjerke “.

De Rank.
In 1975 verrees naast de Prikkewei-tsjerke een nieuw gebouw met een grote zaal, een podium, een hal en een keuken. Het nieuwe onderkomen werd gebruikt voor vergaderingen, toneel, recepties enz.

 
     Huidige foto van De Rank.

Bronnen:
– 75 jaar Gereformeerde kerk Nij Beets, P Jeeninga
– Dûmny van der Brugghen en syn tsjerke yn de Beetster krite, G de Haan.
– Friesch Dagblad 1975
– Drachster Courant 2004

-Tekst en Foto’s Fokke Veenstra.